ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ PROGRAMI
Lisans TYYÇ: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu: BMB 356
Ders İsmi: Üretken Yapay Zeka
Ders Yarıyılı: Güz
Ders Kredileri:
Teorik Pratik Kredi AKTS
3 0 3 5
Öğretim Dili: TR-EN
Ders Koşulu:
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: Hayır
Dersin Türü: Bölüm/Fakülte Seçmeli
Dersin Seviyesi:
Lisans TYYÇ:6. Düzey QF-EHEA:1. Düzey EQF-LLL:6. Düzey
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Dr.Öğr.Üyesi IŞIL GÜZEY
Dersi Veren(ler):
Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı: Bu dersin amacı öğrencilere üretken yapay zeka modellerine dair temel kavramsal bilgilerini ve istem mühendisliği uygulama becerilerini kazandırmaktır. Öğrencilere temel üretken yapay zeka kavramları, ön plana çıkan yapay zeka modelleri ve istem mühendisliği ile söz konusu modellerin etik ve hukuki kriterler doğrultusunda nasıl kullanılabileceğine dair bilgiler sağlar.
Dersin İçeriği: Bu ders üretken üretken yapay zeka modellerinin gelişime kadar olan süreçte yapay zeka çalışmalarının nasıl evrildiği, ön plana çıkan yapay zeka modelleri ve istem mühendisliği ile söz konusu modellerin etik ve hukuki kriterler doğrultusunda nasıl kullanılabileceğine, model iyileştirme ve optimizasyon kavramlarına dair konuları kapsar.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
Öğrenme Kazanımları
1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) Üretken Yapay Zeka kavramlarının gelişim sürecini ve temel prensiplerini öğrenir
2) İstem Mühendsiliği kavramlarını öğrenir
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
1) Üretken Yapay Zeka modelleri ve uygulamalarını kullanır
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Öğrenme Yetkinliği
1) Üretken Yapay Zekaya dair Etik Ve Hukuki Unsurlarını algılar
Alana Özgü Yetkinlik
1) Model iyileştirme için kullanılan yeni teknolojileri değerlendirir
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Ders Akış Planı

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Yapay Zekaya Giriş - Yapay Zeka Tarihçesi - Yapay Zeka Türleri - Yapay Zeka Uygulamaları
2) Yapay Öğrenme - Temel Kavramlar ve İstatistik - Öğrenme Türleri - Algoritmalar - Performance Değerlendirme - Açıklanabilir Yapay Zeka Konuya ilişkin paylaşılan ders sunum ve yardımcı kaynaklardan çalışma.
3) Derin Öğrenme - Temel Kavramlar - Derin Öğrenme Türleri Konuya ilişkin paylaşılan ders sunum ve yardımcı kaynaklardan çalışma.
4) Doğal Dil İşleme (NLP) - NLP Bileşenleri - NLP Teknikleri - NLP Uygulamaları Konuya ilişkin paylaşılan ders sunum ve yardımcı kaynaklardan çalışma.
5) Üretken Yapay Zeka ve Büyük Dil Modelleri - Üretken Yapay Zeka Nedir ve Nasıl Çalışır - Üretken Yapay Zeka Uygulamaları - Büyük Dil Modelleri Konuya ilişkin paylaşılan ders sunum, yardımcı kaynaklardan çalışma ve konuyu internetten araştırma.
6) İstem Mühendisliği - 1 - Tasarım - Optimizayon Konuya ilişkin paylaşılan ders sunum, yardımcı kaynaklardan çalışma ve konuyu internetten araştırma.
7) Ara Sınav
8) İstem Mühendisliği - 2 - İnce Ayarlama - Düşünce Zinciri Konuya ilişkin paylaşılan ders sunum, yardımcı kaynaklardan çalışma ve konuyu internetten araştırma.
9) İstem Mühendisliği -Uygulama Konuya ilişkin paylaşılan ders sunum, yardımcı kaynaklardan çalışma ve konuyu internetten araştırma.
10) Çok Modlu İstem Tasarımı
11) Üretken Yapay Zeka – Etik Ve Hukuki Unsurlar Konuya ilişkin paylaşılan ders sunumlarından çalışma ve konuyu internetten araştırma.
12) Üretken Yapay Zeka Uygulama Geliştirme Süreci - Açık Kaynak Kütüphaler - Çerçeveler ve Programlama Dilleri
13) Üretken Yapay Zeka - Güncel Gelişmeler
14) Dönem Sonu Sınavı

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: -Ders sunum ve notları
-Hands-On Large Language Models: Language Understanding and Generation, O'Reilly Media, Jay Alammar, Maarten Grootendorst
-Yapay Öğrenme: Yeni Yapay Zeka, Tellekt, Ethem Alpaydın
-Üretken Yapay Zeka ve Prompt Mühendisliği, Seçkin Yayıncılık, Ezgi Avcı
-Introduction to Generative AI, Manning, Numa Dhamani, Maggie Engler
Diğer Kaynaklar: -Hands-On Large Language Models: Language Understanding and Generation, O'Reilly Media, Jay Alammar, Maarten Grootendorst
-Yapay Öğrenme: Yeni Yapay Zeka, Tellekt, Ethem Alpaydın
-Üretken Yapay Zeka ve Prompt Mühendisliği, Seçkin Yayıncılık, Ezgi Avcı
-Introduction to Generative AI, Manning, Numa Dhamani, Maggie Engler

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları

1

2

3

4

5

Program Kazanımları
1) Matematik, fen bilimleri ve mühendislik ile ilgili yeterli teorik ve uygulamalı bilgilere sahip olarak bu bilgileri mühendislik problemlerinin çözümünde uygulama becerisi
2) Endüstri mühendisliği problemlerinin incelenmesi için kaynak araştırması yapma, veri toplama, deney tasarlama, deney yapma, sonuçları analiz etme, yorumlama ve değerlendirme becerisi
3) Endüstri mühendisliği problemlerinin tespiti, tanımlanması, formüle edilmesi ve çözülmesi için uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi
4) Karmaşık bir sistemi, süreci veya ürünü gerçekçi kısıtlar altında, gerekli ihtiyaçları karşılayacak şekilde tasarlama ve modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi
5) Disiplin içi ve disiplinler arası hem bireysel hem de takım içi çalışma becerisi
6) Bilgi teknolojilerini ve mühendislik uygulamaları için gerekli diğer modern teknikleri etkin bir şekilde kullanma becerisi
7) Yaşam boyu öğrenmenin bilincine vararak bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeleri takip etme ve kendini sürekli geliştirme becerisi
8) Türkçe ve İngilizce yazılı, sözlü ve görsel iletişim kanallarını kullanarak etkin iletişim kurma becerisi
9) Yönetim bilgi ve becerisi
10) Mesleki sorumlulukların ve etik ilkelerinin benimsenmesi
11) Endüstri mühendisliği uygulamalarının toplumsal ve evrensel boyutlarda çevre, ekonomi, sağlık ve güvenlik üzerindeki etkilerinin kavranması

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 En Yüksek
           
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Matematik, fen bilimleri ve mühendislik ile ilgili yeterli teorik ve uygulamalı bilgilere sahip olarak bu bilgileri mühendislik problemlerinin çözümünde uygulama becerisi
2) Endüstri mühendisliği problemlerinin incelenmesi için kaynak araştırması yapma, veri toplama, deney tasarlama, deney yapma, sonuçları analiz etme, yorumlama ve değerlendirme becerisi
3) Endüstri mühendisliği problemlerinin tespiti, tanımlanması, formüle edilmesi ve çözülmesi için uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi
4) Karmaşık bir sistemi, süreci veya ürünü gerçekçi kısıtlar altında, gerekli ihtiyaçları karşılayacak şekilde tasarlama ve modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi
5) Disiplin içi ve disiplinler arası hem bireysel hem de takım içi çalışma becerisi
6) Bilgi teknolojilerini ve mühendislik uygulamaları için gerekli diğer modern teknikleri etkin bir şekilde kullanma becerisi
7) Yaşam boyu öğrenmenin bilincine vararak bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeleri takip etme ve kendini sürekli geliştirme becerisi
8) Türkçe ve İngilizce yazılı, sözlü ve görsel iletişim kanallarını kullanarak etkin iletişim kurma becerisi
9) Yönetim bilgi ve becerisi
10) Mesleki sorumlulukların ve etik ilkelerinin benimsenmesi
11) Endüstri mühendisliği uygulamalarının toplumsal ve evrensel boyutlarda çevre, ekonomi, sağlık ve güvenlik üzerindeki etkilerinin kavranması

Öğrenme Etkinliği ve Öğretme Yöntemleri

Anlatım
Beyin fırtınası /Altı şapka
Bireysel çalışma ve ödevi
Ders
Okuma
Soru cevap/ Tartışma
Örnek olay çalışması

Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri ve Kriterleri

Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama)
Uygulama

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Ödev 1 % 10
Ara Sınavlar 1 % 30
Final 1 % 60
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 60
Toplam % 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler Aktivite Sayısı Süre (Saat) İş Yükü
Ders Saati 12 3 36
Sınıf Dışı Ders Çalışması 14 4 56
Ödevler 1 18 18
Ara Sınavlar 1 20 20
Final 1 20 20
Toplam İş Yükü 150