BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ (YÜKSEK LİSANS) (TEZSİZ)
Yüksek Lisans TYYÇ: 7. Düzey QF-EHEA: 2. Düzey EQF-LLL: 7. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu: BMB 531
Ders İsmi: Veri Analizi
Ders Yarıyılı: Güz
Ders Kredileri:
Teorik Pratik Kredi AKTS
3 0 3 9
Öğretim Dili: TR
Ders Koşulu:
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: Hayır
Dersin Türü: Bölüm Seçmeli
Dersin Seviyesi:
Yüksek Lisans TYYÇ:7. Düzey QF-EHEA:2. Düzey EQF-LLL:7. Düzey
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Dr.Öğr.Üyesi YELDA FIRAT
Dersi Veren(ler):
Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı: Bu ders kapsamında öğrencilere Phyton programlama dili ile istatistiksel olarak verilerin derlenmesi, analizi, yorumlanması, görselleştirilmesi, verilerden faydalı bilgilerin öğrenilmesi ve kullanışlı tahminlerin yapılabilmesine yönelik bilgi ve kazanımların sağlanması amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği: Bu ders; Python programlama dilinde veri analizine yönelik temel bilgileri, verilerin hazırlanması, ön işleme süreçlerini, temel istatistik kavramlarını, verilerin modellenmesini, verilerin görselleştirilmesini, istatiksel analiz tekniklerini, veri analizi için temel python kütüphanelerini (pandas-numpy- matplotlib- Scikit-learn), analizi yapılacak veriler için otomatik öğrenme ve tahminde kullanılan makine öğrenimi algoritmalarını kapsamaktadır.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
Öğrenme Kazanımları
1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) Verileri incelenmesi için gerekli temel istatiksel kavramları ve analiz tekniklerini anlar
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
1) Verilerin elde edilmesi ve analizi için gerekli bilgisayar araçlarını tanımlar
2) Verilerin modellenmesini ve görselleştirilmesini yapar
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Öğrenme Yetkinliği
Alana Özgü Yetkinlik
1) Verileri analiz etmek için otomatik öğrenme ve tahmin amacıyla makine öğrenme algoritmalarını kullanır
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Ders Akış Planı

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Veriden bilgiye dönüşüm - Verilerin elde edilmesi - Büyük veri - Öznitelik kavramı - Veri Türleri Makine öğrenmesi türleri - Denetimli öğrenme -Sınıflandırma - Regresyon - Denetimsiz öğrenme - Kümeleme - Boyut azaltma - Takviyeli öğrenme Konuya ilişkin paylaşılan sunum ve yardımcı kaynaklardan çalışma.
2) Temel istatistik kavramları - İstatiksel öngörü - Tanımlayıcı istatistik - Çıkarımsal İstatistik - Varyans, mod, meridyen - Standart sapma Konuya ilişkin paylaşılan sunum ve yardımcı kaynaklardan çalışma.
3) Python’da veri analizi için gerekli kütüphaneler -Numpy kütüphanesi - Numpy ile N boyutlu diziler - Numpy ile aritmetik işlemler - Numpy ile temel matematik ve istatistik fonksiyonları - Tek boyutlu ve çok boyutlu dizilerin dilimlenmesi - Dizilerin birleştirilmesi ve ayrılması - Pandas kütüphanesi - Seriler - Dataframe yapıları - .xlsx ve .csv uzantılı dosyalara ait verilerinin okunması - Öznitelikler arasındaki korelasyon Konuya ilişkin paylaşılan sunum ve yardımcı kaynaklardan çalışma. Vize ve final sınavlarında teslim alınacak ödevlerin belirlenmesi.
4) Python’da veri analizi için gerekli kütüphaneler - Matplotlib Kütüphanesi - Grafik üzerinde eşik değer gösterimi - Fonksiyonların grafiklerinin çizilmesi - Histogram grafiği - Sütun Grafiği - Üç boyutlu yüzey grafiği - Üç boyutlu sütun grafiği - Üç boyutlu saçılım grafiği - Çekirdek yoğunluk tahmini grafiği - Çok serili çubuk grafiği Konuya ilişkin paylaşılan sunum ve yardımcı kaynaklardan çalışma. Belirlenen ödevlerin gerçekleştirilmesine yönelik çalışma.
5) Denetimli öğrenmede veri iş akışı - Ham verinin elde edilmesi - Kayıp veri analizi - Kategorik verilerin dönüşümü - Öznitelik çıkarımı - Eğitim setinin ve test setinin oluşturulması - Aşırı öğrenme (overfitting) - Düzenlileştirme (regularization) - k-Katlı Çapraz Doğrulama - Öznitelik seçimi - Öznitelik ölçeklendirme - Standardizasyon - Normalizasyon Konuya ilişkin paylaşılan sunum ve yardımcı kaynaklardan çalışma. Belirlenen ödevlerin gerçekleştirilmesine yönelik çalışma.
6) Python ile veri ön işleme süreci - Kayıp verilerin giderilmesi - Scikit-learn temel tasarım prensipleri - Estimators - Predictors - Transformers - Kategorik verilerin Dönüşümü - Label Encoding - One-Hot Encoding Konuya ilişkin paylaşılan sunum ve yardımcı kaynaklardan çalışma. Belirlenen ödevlerin gerçekleştirilmesine yönelik çalışma.
7) Ödev sunumları, Ara sınav öncesi genel konuların özet tekrarı, sınıf içi soru ve cevap çalışmaları, ödevlerdeki eksikliklerin belirlenmesi. Belirlenen ödevlerin gerçekleştirilmesine yönelik çalışma.
8) Ara Sınav (Ödev teslimi)
9) Regresyon - Doğrusal regresyon - En küçük kareler metodu - Eğim iniş algoritması - Yığın Eğim iniş algoritması - Rastgele eğim iniş algoritması - Mini yığın iniş algoritması - Doğrusal regresyon ile örnek Python uygulaması Konuya ilişkin paylaşılan sunum ve yardımcı kaynaklardan çalışma. Belirlenen ödevlerin gerçekleştirilmesine yönelik çalışma.
10) Regresyon - Polinom regresyon - Polinom regresyon ile örnek Python uygulaması - Çoklu doğrusal regresyon - Çoklu doğrusal regresyon için varsayımlar - Doğrusallık - Çoklu bağlantı - Otokorelasyon - Hataların Normal dağılımı - Eş varyans - Bağımsız değişkenlerin seçimi - Çoklu doğrusal regresyon ile örnek python uygulaması Konuya ilişkin paylaşılan ders sunum ve yardımcı kaynaklardan çalışma. Belirlenen ödevlerin gerçekleştirilmesine yönelik çalışma.
11) Regresyon için Performans değerlendirme ölçütleri - Ortalama mutlak hata - Ortalama kare hata - Ortalama Kare hata karekökü - Belirleme katsayısı Sınıflandırma için performans değerlendirme ölçütleri - Hata matrisi - Doğruluk - Kesinlik - Duyarlılık - Skorlama - ROC eğrisi Konuya ilişkin paylaşılan sunum ve yardımcı kaynaklardan çalışma. Belirlenen ödevlerin gerçekleştirilmesine yönelik çalışma.
12) Lojistik regresyon -Logistik regresyon ile örnek python uygulaması ve verilere ait grafiklerin gösterimi Veri analizi için kullanılan öğrenme ve tahmin algoritmaları - K-en yakın komşu algoritması - K-en yakın komşu algoritması ile örnek python uygulaması ve verilere ait grafiklerin gösterimi Konuya ilişkin paylaşılan sunum ve yardımcı kaynaklardan çalışma. Belirlenen ödevlerin gerçekleştirilmesine yönelik çalışma.
13) Veri analizi için kullanılan öğrenme ve tahmin algoritmaları -Bayes Teoremi ve sınıflandırmada kullanımı - Koşullu olasılık ve Bayes Teoremi - Yaygın Olaslık Dağılımları - Bernoulli Dağılımı - Binom Dağılımı - Çok terimli Dağılım - Poisson Dağılımı - Normal Dağılım - Olasılık Dağılımlarında parametre tahmini ve en büyük olabilirlik yöntemi - Naive Bayes Sınıflandırma algoritması - Naive Bayes algoritması ile örnek python uygulaması ve verilere ait grafiklerin gösterimi Konuya ilişkin paylaşılan sunum ve yardımcı kaynaklardan çalışma. Belirlenen ödevlerin gerçekleştirilmesine yönelik çalışma.
14) Ödev Sunumları Dönem Sonu sınav öncesi genel konuların özet tekrarı, sınıf içi soru ve cevap çalışmaları, ödevlerdeki eksikliklerin belirlenmesi. Belirlenen ödevlerin gerçekleştirilmesine yönelik çalışma.

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Makine Öğrenmesi Teorik Yönleri ve Python Uygulamaları ile Bir Yapay Zeka Ekolü, Doç. Dr. Sinan UĞUZ, 2023, Nobel Yayıncılık
Diğer Kaynaklar: Veri Bilimi için Python, Bülent Çobanoğlu, 2021, Kodlab Yayıncılık

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları

1

3

2

4

Program Kazanımları
1) Planlama, analiz, tasarım ve yapılandırma aşamalarını içeren bilgi sistemleri geliştirilmesinde kapsamlı bilgi sahibi olma, ilgili geliştirme yöntemleri ve modelleme araçlarını tanıma.
2) Bilgisayar mühendisliği alanında ileri uygulamaları gerçekleştirecek düzeyde kapsamlı bilgi sahibi olma.
3) Bilgi ve İletişim Teknolojileri alanında uygulamalı araştırma yaparak bilgiye ulaşabilme, değerlendirme ve uygulama, farklı disiplinlerden bilgiyi entegre etme.
4) Farklı alanlarda bilimsel yöntemlerle bilgiyi keşfetme, sonuç çıkarma, paylaşma ve uygulama; farklı disiplinlere ait bilgileri ilişkilendirme.
5) Bilgi teknolojileri alanıyla ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme.
6) Bilgi ve İletişim Teknolojileri alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilme ve sorumluluk alarak çözüm üretebilme.
7) Bilgi ve İletişim Teknolojileri alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme.
8) Bilgisayar Mühendisliği alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme.
9) Bilgisayar Mühendiliği alanındaki güncel çalışmalardan haberdar olma, gelişmeleri sürekli takip etme, gerektiğinde bunları inceleme ve adlandırma.
10) Türkçe ve İngilizce olarak sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma.
11) Çalışmalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetme.
12) Bilgi Teknolojileri ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilme ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilme.
13) Bilgisayar Mühendiliği alanında özümsedikleri bilgiyi, problem çözme ve/veya uygulama becerilerini, disiplinlerarası çalışmalarda kullanabilme.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 En Yüksek
           
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Planlama, analiz, tasarım ve yapılandırma aşamalarını içeren bilgi sistemleri geliştirilmesinde kapsamlı bilgi sahibi olma, ilgili geliştirme yöntemleri ve modelleme araçlarını tanıma. 4
2) Bilgisayar mühendisliği alanında ileri uygulamaları gerçekleştirecek düzeyde kapsamlı bilgi sahibi olma. 5
3) Bilgi ve İletişim Teknolojileri alanında uygulamalı araştırma yaparak bilgiye ulaşabilme, değerlendirme ve uygulama, farklı disiplinlerden bilgiyi entegre etme. 4
4) Farklı alanlarda bilimsel yöntemlerle bilgiyi keşfetme, sonuç çıkarma, paylaşma ve uygulama; farklı disiplinlere ait bilgileri ilişkilendirme. 3
5) Bilgi teknolojileri alanıyla ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. 5
6) Bilgi ve İletişim Teknolojileri alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilme ve sorumluluk alarak çözüm üretebilme. 4
7) Bilgi ve İletişim Teknolojileri alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme. 4
8) Bilgisayar Mühendisliği alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme. 5
9) Bilgisayar Mühendiliği alanındaki güncel çalışmalardan haberdar olma, gelişmeleri sürekli takip etme, gerektiğinde bunları inceleme ve adlandırma. 5
10) Türkçe ve İngilizce olarak sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma. 3
11) Çalışmalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetme. 2
12) Bilgi Teknolojileri ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilme ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilme. 3
13) Bilgisayar Mühendiliği alanında özümsedikleri bilgiyi, problem çözme ve/veya uygulama becerilerini, disiplinlerarası çalışmalarda kullanabilme. 4

Öğrenme Etkinliği ve Öğretme Yöntemleri

Anlatım
Bireysel çalışma ve ödevi
Ders
Grup çalışması ve ödevi
Laboratuvar

Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri ve Kriterleri

Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama)
Bireysel Proje
Grup Projesi

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Toplam %
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 0
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI %
Toplam %

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler Aktivite Sayısı Süre (Saat) İş Yükü
Ders Saati 14 3 42
Arazi Çalışması 2 15 30
Sınıf Dışı Ders Çalışması 26 5 130
Proje 1 65 65
Final 1 3 3
Toplam İş Yükü 270