| Dersin Amacı: |
Bu dersin amacı; geleceğin endüstri mühendislerine işletmelerde sorumlu olacakları organizasyon, proje, süreç, üretim, bütçe ve planlama gibi ana am aca hizmet eden her türlü faaliyette şef, yönetici veya takım elamanı olarak içinde yer aldığı görev ve durumu sistem bakış açısıyla algılama, yorumlama, işletme, planlama, karar verme ve görev çevresini bir bütün olarak algılayarak ortak amaca hizmet edecek tavır, reaksiyon ve sorumluluk göstermesini saplayacak bakış açısı, analitik algılama ve yorumlama ile gerektiğinde bunları bir sistem olarak tasarlama becerisini kazandırmaktır. |
| Dersin İçeriği: |
Sistem ve sistem düşüncesi, sistem analizi ve tasarımının aşamaları, ön fizibilite ve planlama, problem çözme teknikleri, sistem analizi, sistem tasırımı, proje yönetimi, sistemi modelleme (simülasyon), sistem gerçekleştirme ve yeniden düzenleme, sistem operasyon ve destek dersin temel konularını oluşturmaktadır. |
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
| Öğrenme Kazanımları |
|
| 1 - Bilgi |
| Kuramsal - Olgusal |
1) Türkçe dilinde sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma ve sunum yapma becerisi
Sistem, sistem düşüncesi, sistem teorileri, sistem analizi, sistem tasarımı, sistemlerin analizi ve tasarımı esnasında kullanılacak kullanılacak metotların seçimi vb konularda farkındalık yaratma,
|
| 2 - Beceriler |
| Bilişsel - Uygulamalı |
1) Ön fizibilite ve planlama aşamasında ortaya çıkan problemlerin tespitinde, tanımlanmasında ve çözümünde kullanılan teknikleri kullanabilme becerisi.
Sitem tasarımı aşamasında sistemi temel simülasyon yöntemleri kullanarak, analiz etme, modelleme ve yeni sistemleri tasarlama becerisi.
Organizasyonları sistem kavramlarını kullanarak sistem yaklaşımı ile analiz edebilme becerisi
Sistem tasarımı aşamasında proje oluşturma ve uygulama becerisi
Karşılaştığı mühendislik problemlerini belirleme, tanımlama ve sistemi analiz etme becerisi
Tasarlanan sistemin kurulumunu ve uygulamasını gerçekleştirme becerisi
|
| 3 - Yetkinlikler |
| İletişim ve Sosyal Yetkinlik |
1) Mühendislik alanlarında, sistem, sistem düşüncesi, sistem analizi ve sistem tasarımı konularında yeterli bilgiye sahip olma; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgi birikimlerini karmaşık sistemeleri analiz etme ve yeniden tasarlama süreçlerinde kullanabilme ve analiz sonuçlarını tasarıma esas bir rapor olarak ortaya koyabilme.
Ön fizibilite ve planlama aşamasında karşılaşılan problemlerini tanımlama; bu problemleri çözme aşamasında kullanabileceği yönetsel araçlar ile uygulama yapma, çözüme ilişkin verileri toplama ve analiz etme.
Etkili ve bilimsel bir analiz ve tasarım süreci uygulama: planlama ve modelleme aşamalarında proje yönetimi ve simülasyon yöntemlerini kullanılabilme, bu süreçlerde iletişim teknolojilerini etkin kullanarak uygulayabilme ve hedef kitleyi etkileyecek mesajı verebilme.
|
| Öğrenme Yetkinliği |
1) İş hayatında gerçek sistemleri tanımlama, analiz etme, proje hazırlama, en uygun kararı verme ve sistemi yeniden tasarlama ve gerçekleştirme ve operasyon destek çalışmaları ile sonucuna ulaşabilme
Toplumsal değerlere saygılı olma, mesleki ve etik sorumluluk bilinci ile karar verme süreçlerinde şeffaf olma, yeni gelişmeleri takip ederek elde ettiği bilgi ve brikimi sistem analizi ve tasarımı süreçlerinde kullanabilme.
|
| Alana Özgü Yetkinlik |
1) Alanını ile ilgili konularda ileri düzeyde bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanarak sistem analizi ve tasarımı süreçlerini gerçekleştirebilme, ön fizibilite ve planlama yapabilme, fizibilite aşamasında ortaya çıkan problemleri Problem Çözme Teknikleri ile analiz edebilme, basit projeleri yönetilme ve temel modelleme çalışmaları yapabilme.
|
| Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği |
1) Araştırma, veri toplama, derleme, analiz yapma ve elde ettiği sonuçları yorumlayabilme becerisi ile kazandığı özgüven sayesinde, karar problemlerini tek başına sistemleri ele alarak analiz ve tasarım yapabilme.
|
|
| Hafta |
Konu |
Ön Hazırlık |
| 1) |
Dersin tanıtımı, sitem analizi ve tasarımına giriş
- Sistem analizi ve tasarımın aşamaları
- Sistem yaklaşımı,
- Sistem düşüncesi,
- Sistem kavramı,
- Sistem kavramının ortaya çıkışı
|
|
| 1) |
|
|
| 2) |
Sistem analizi ve tasarımı temel kavramlar
- Sistem bileşenleri
- Sistemlerde geri besleme kontrolü
- Sistemlerin sınıflandırılması,
- Endüstri mühendisliği ve sistem yaklaşımı
|
|
| 3) |
Ön inceleme ve fizibilite (planlama)
- Fizibilite türleri
- Fizibilite analizi ve gereksinim belirleme
- Gereksinim belirleme yöntemleri,
- Gereksinim düzenlenmesi
- Gereksinim onaylatılması
|
|
| 4) |
Ön inceleme ve Fizibilite (planlama)
- Sistem modelleri
Sözlü modeller
Şematik modeller
• Grafikler,
• Gannt Şeması,
• Ağ Diyagramı,
• Karar Ağacı,
• Organizasyon Şeması
• Süreç Akış Şeması
- Bilgi sistemleri
- Yönetim ve karar verme
- Karar destek sistemleri (KDS)
|
|
| 5) |
Sistem analizi (geliştirme ve yeni sistem belirleme)
- Sistem analizine giriş
- Sistem analizinin uygulama alanları
- Sistem analizinin problem yapısı
- Sistem analizinde karşılaşılan zorluklar
- Sistem analizi süreci,
- Sistem analizi çalışmasının aşamalar
|
|
| 6) |
Problem çözmeye teknikleri
- Problem,
- Problem çözme
- Problem çözme teknikleri ile ilgili temel kavramlar,
- Başarılı bir problem çözme için zihinsel süreçler
- Problem çözme süreci
|
|
| 7) |
Problem Çözme Teknikleri
Fikir üretme teknikleri (problemi belirleme)
- Beyin fırtınası
- Nominal grup tekniği
- Gordon tekniği,
- Philips-66 tekniği
- Zihin haritalama tekniği (Bilişsel haritalar)
- Altı şapka düşünce tekniği
- Delphi tekniği
- Özelliklerin sıralanması tekniği,
- Ters çevirme tekniği,
- DAADİ modeli,
- SQUID modeli
- Sürat Teknesi modeli
- Herbert Simon yöntemi
|
|
| 8) |
Ara Sınav |
|
| 9) |
Problem Çözme Teknikleri
Sürekli Geliştirme Teknikleri
- PUKÖ Döngüsü
- 5N -1K Tekniği
Problem Analiz Teknikleri
- Akış Diyagramı
- Sebep-Sonuç (Balık Kılçığı) Diyagramı
- Pareto Analizi
- Ağaç Diyagramı
- İlgi/Yakınlık Diyagramı
- Kuvvet/Güç Alanı Analizi
- Histogramlar |
|
| 10) |
Sistem tasarımı
- Tasarım
- Tasarım gereksinimleri
- Sistem tasarımı
- Sistem tasarımı (oluşturma)’nın aşamaları
|
|
| 11) |
Proje yönetimi
- Proje yönetimi
- Proje hayat döngüsü
- Proje yönetimin amacı
- Proje yönetiminin aşamaları
- Proje süreci
- Proje yönetiminde kritik yol yöntemi (CPM)
|
|
| 12) |
Sistem modelleme
- Sistem Bileşenleri
- Sistem Modelleme (Simülasyonu)
- Sistem Simülasyonu Modellerinin Sınıflandırılması
- Modellemenin Fayda ve Mahsurları
- Modelleme Çalışmalarının Aşamaları
|
|
| 13) |
UML, Kullanım Senaryoları, Aktivite Diyagramları |
|
| 13) |
Sistem modelleme (elle simülasyon)
- Girdi veri analizi
- Girdi değişkenlerinin dağılımın belirlenmesi
- Olasılık dağılımları
- Rassal sayı
- Ters dönüşüm yöntemi
- Elle simülasyon
- Örnek çözümler
|
|
| 14) |
Sistem gerçekleştirme ve yeni sistemlere geçiş
- Sistem gerçekleştirme
- Yeni sisteme geçiş yaklaşımları
|
|
| 15) |
Genel Değerlendirme ve Grup Projeleri Son Sunumları/Final Sınavı |
|
| Ders Notları / Kitaplar: |
|
| Diğer Kaynaklar: |
Kalıpsız, O., Buharalı, A. ve Biricik, G., Sistem Analizi ve Tasarımı, Papatya Yayıncılık, 2006
Kenneth E. Kendall, Julie E. Kendall, System Analysis and Design, Pearson, 2013
Cox J. Louis Anthony., Business Dynamics: Systems Thinking and Modeling for a Complex World, McGrawHill, 2001
Karar Analizi ve Karar Verme Yaklaşımları, İhsan Kaya, Seçkin yayınları-2022
Sorun Çözme Teknikleri, Meral Çakır, Seçkin Yayınları-2020
|
| |
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi |
Katkı Payı |
| 1) |
Matematik, fen bilimleri ve mühendislik ile ilgili yeterli teorik ve uygulamalı bilgilere sahip olarak bu bilgileri mühendislik problemlerinin çözümünde uygulama becerisi |
4 |
| 2) |
Endüstri mühendisliği problemlerinin incelenmesi için kaynak araştırması yapma, veri toplama, deney tasarlama, deney yapma, sonuçları analiz etme, yorumlama ve değerlendirme becerisi |
4 |
| 3) |
Endüstri mühendisliği problemlerinin tespiti, tanımlanması, formüle edilmesi ve çözülmesi için uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi |
4 |
| 4) |
Karmaşık bir sistemi, süreci veya ürünü gerçekçi kısıtlar altında, gerekli ihtiyaçları karşılayacak şekilde tasarlama ve modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi |
5 |
| 5) |
Disiplin içi ve disiplinler arası hem bireysel hem de takım içi çalışma becerisi |
5 |
| 6) |
Bilgi teknolojilerini ve mühendislik uygulamaları için gerekli diğer modern teknikleri etkin bir şekilde kullanma becerisi |
3 |
| 7) |
Yaşam boyu öğrenmenin bilincine vararak bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeleri takip etme ve kendini sürekli geliştirme becerisi |
3 |
| 8) |
Türkçe ve İngilizce yazılı, sözlü ve görsel iletişim kanallarını kullanarak etkin iletişim kurma becerisi |
5 |
| 9) |
Yönetim bilgi ve becerisi |
5 |
| 10) |
Mesleki sorumlulukların ve etik ilkelerinin benimsenmesi |
3 |
| 11) |
Endüstri mühendisliği uygulamalarının toplumsal ve evrensel boyutlarda çevre, ekonomi, sağlık ve güvenlik üzerindeki etkilerinin kavranması |
3 |